Energieaudits en de verhoogde thematische aftrek

De verplichte energieaudit als vereiste voor de nieuwe verhoogde investeringsaftrek: wat houdt het in en waarom is het een goede zaak?

Bedrijven werken vandaag in een omgeving waar energie-efficiëntie en duurzaamheid om meerdere redenen alsmaar belangrijker wordt. Zo is de kost van energie momenteel een stuk hoger dan pakweg vijf jaar geleden en is het maatschappelijk bewustzijn rond de noodzaak van duurzaamheid en duurzaam energiegebruik ook sterk geëvolueerd van het vroegere ‘nice to have’ naar ‘must have’. Om deze redenen is het voor bedrijven meer dan ooit belangrijk om te investeren in efficiënt energieverbruik en hernieuwbare energie

Hoewel het investeren in deze thema’s sowieso maatschappelijk zeer relevant is, zijn veel van de betrokken investeringen financieel nét niet interessant genoeg om als vanzelfsprekendheid geïmplementeerd worden. En laat dat nu net zijn waar de vernieuwde verhoogde investeringsaftrek, genaamd de ‘verhoogde thematische aftrek’, het rendabiliteitsplaatje sterk kan veranderen. De verhoogde investeringsaftrek laat namelijk een belangrijk deel van de kost van investeringen in efficiënt energieverbruik en hernieuwbare energie terugvloeien naar het investerende bedrijf via een significante mindering op de te betalen belasting op gemaakte winst.

In dit artikel leggen we ons specifiek toe op de vernieuwde verhoogde investeringsaftrek voor investeringen die bijdragen aan een efficiënter energiegebruik en hernieuwbare energieproductie. We trachten in wat volgt, toe te lichten wat de verhoogde (thematische) aftrek inhoudt en hoe de audits – die noodzakelijk zijn om aanspraak te kunnen maken op deze vernieuwde verhoogde investeringsaftrek – geen extra last maar een troef zullen zijn voor de investerende vennootschap.

1. Wat is investeringsaftrek? En verhoogde thematische aftrek?

De basis ‘investeringsaftrek’ is een fiscale maatregel waarvan alle vennootschappen die zijn onderworpen aan de vennootschapsbelasting gebruik kunnen maken. De basisaftrek houdt in dat je als bedrijf 10% van de aankoopwaarde van investeringen uitgevoerd tijdens het belastbaar tijdperk, mag aftrekken van de belastbare winst. Met een geldende vennootschapsbelasting van 25% komt dit erop neer dat je op deze manier netto 2,5% van de investering terugkrijgt van de federale overheid. 

De ‘verhoogde thematische aftrek’ is een uitbreiding van de standaard investeringsaftrek via dewelke bepaalde types investeringen een nog sterkere financiële stimulans krijgen. Deze verhoogde aftrek is ontworpen om de ecologische voetafdruk van bedrijven te verkleinen en tegelijkertijd de energiekosten te verlagen. 

Voor investeringen in efficiënt energieverbruik en hernieuwbare energie bedraagt deze aftrek volgens de huidige regelgeving 30% tot 40% van de aankoopwaarde. Het zopas opgemaakte federale regeerakkoord stelt alvast dat deze wetgeving behouden blijft. 

De vlotte rekenaar is zo al snel tot de conclusie gekomen dat dit een ‘netto korting’ op de investeringskost betekent van zo maar eventjes 7,5% tot 10%! Het gaat daarbij om middelen die in het kalenderjaar na de investering effectief beschikbaar komen en is dus geen boekhoudkundige oefening. 

2. Is een voorafgaande energieaudit vereist?

Voor veruit de grootste meerderheid van de investeringen die in aanmerking komen voor de verhoogde thematische aftrek aangaande efficiënt energieverbruik en hernieuwbare energie, is het noodzakelijk om voorafgaand aan de investering een energieaudit te laten uitvoeren. Het doel van zo een audit is om op een neutrale manier de bedrijfsgebouwen en -processen in kaart te brengen op vlak van energiehuishouding. Vervolgens kan – eveneens binnen de audit – tot de juiste conclusies gekomen worden aangaande welke energiebesparende maatregelen het meest interessant zijn, zowel qua energetische/ecologische impact als op financieel vlak. 

Op deze manier wil de overheid voorkomen dat er ‘met de oogkleppen op’ geïnvesteerd wordt in een bepaalde maatregel, terwijl deze maatregel misschien:

  • Best pas uitgevoerd wordt nadat andere maatregelen getroffen werden. Deze andere maatregelen kunnen bv. goedkoper zijn, een hogere ROI hebben, een grotere positieve impact hebben …  In sommige gevallen kunnen deze andere maatregelen er zelfs voor zorgen dat de aanvankelijk beoogde maatregel zelfs helemaal niet zo interessant meer is wanneer eerst deze ‘betere’ maatregelen getroffen worden; 
  • Belemmert dat andere maatregelen uitgevoerd kunnen worden. Zo kan het zijn dat installatietechnisch andere maatregelen niet meer kunnen uitgevoerd worden als de beoogde maatregel eerst uitgevoerd wordt, en dient de volgorde van investering omgedraaid te worden;
  • Niet de meest aangewezen technologie is binnen hetzelfde domein, maar er betere alternatieven zijn;
  • Best op een andere manier geïmplementeerd wordt dan aanvankelijk gedacht werd;

Via het uitvoeren van een energieaudit zal een bedrijf haar middelen dus een stuk efficiënter kunnen inzetten, zowel op financieel als op ecologisch vlak. Verder zal de audit er typisch ook toe leiden dat er bedrijfsbreed een stuk meer energie bespaard zal worden omdat er niet enkel naar die ene investering gekeken wordt. 

Vanzelfsprekend dient ook de maatregel waarvoor de verhoogde thematische aftrek aangevraagd wordt, geëvalueerd te worden in de energieaudit. Verder mag de IRR van de bewuste maatregel niet hoger zijn dan 13% na belastingen, gezien deze anders beschouwd wordt als voldoende interessant om uit te voeren zonder ondersteuning.

3. Welke investeringen komen in aanmerking? 

De verhoogde thematische aftrek is van toepassing op investeringen die zijn opgenomen in de investeringslijst van de “Thematische aftrek”.  Voor investeringen in efficiënt energieverbruik en hernieuwbare energie kan deze lijst verderop in deze paragraaf teruggevonden worden.

Naast het vermeld staan van het type investering op de bewuste lijst, is het voor 7 van de 9 categorieën eveneens verplicht om een voorafgaande energieaudit uit te voeren. Voor categorieën 1 en 9 is een audit niet noodzakelijk.

De investeringslijst: een overzicht van de categorieën, opgedeeld in groepen:

Groep 1 | Beperking van energieverliezen (Categorieën 1 t.e.m. 3)

Een belangrijk aspect van energie-efficiëntie is het minimaliseren van energieverliezen. Investeringen behorende tot onderstaande categorieën verhelpen deze energieverliezen.

  • Categorie 1 - Energieverliezen gebouwschil: Beperking van de energieverliezen in gebouwen ouder dan 10 jaar;
  • Categorie 2 - Energieverliezen niet-gebouwschil: Beperking van de energieverliezen door in gebruik zijnde apparaten, leidingen… te isoleren of af te dekken; 
  • Categorie 3 - Energieverliezen ventilatie: Beperking van het ventilatieverlies in gebouwen ouder dan 10 jaar.

Een energieaudit brengt allerhande vermijdbare energieverliezen in kaart en laat op die manier toe de meest interessante investeringen te prioriteren en een plan van aanpak op te stellen om een bedrijf progressief efficiënter en duurzamer te maken. 

 

Groep 2 | Opvang en terugwinning van warmte of koude (Categorie 4)

In nog te veel bedrijven wordt potentieel nuttige restwarmte en makkelijk recupereerbare restwarmte weggegooid. Dit is warmte die elders op de site ingezet kan worden en daar dus aangekochte energie vervangt. Een gelijkaardig verhaal geldt voor koude. 

  • Categorie 4 - Energieterugwinning thermisch: Opvang, terugwinnen en levering van warmte of koude. 

In een energieaudit wordt opgelijst waar er op een efficiënte manier warmte of koude gerecupereerd kan worden, deze elders kan worden ingezet en er dus kosten kunnen worden bespaard.

 

Groep 3 | Aanpassing van apparatuur en processen (Categorieën 5 t.e.m. 7)

Bedrijven en processen groeien vaak organisch en/of zijn misschien al vele jaren operationeel. Vanop afstand en met een frisse blik naar de bestaande manier van werken en bestaande apparatuur kijken, leidt vaak tot verrassende conclusies die zowel eenvoudig kunnen zijn qua concept als behapbaar qua kost. 

  • Categorie 5 - Energieterugwinning expansie-energie: Aanwenden van expansie-energie die vrijkomt bij bestaande productieprocessen of bij de ontsnapping van vloeistoffen onder druk gebracht voor transport; 
  • Categorie 6 - Verbetering processen & apparatuur: Aanpassing van apparatuur en industriële productieprocessen om deze energie-efficiënter te maken; 
  • Categorie 7 - Elektrificatie: Elektrificatie van industriële productieprocessen ter vervanging van processen op fossiele brandstoffen.

Ook voor deze categorieën brengt een voorafgaande audit de nodige inzichten om de meest rendabele en/of meest impactvolle maatregelen te kwantificeren en te kunnen prioriteren.

 

Groep 4 | Tijdelijke opslag van energie (Categorie 8)

Energie op het juiste moment opwekken/recupereren/aankopen om het tijdelijk op te slaan en dan op het juiste moment inzetten, kan een grote besparing betekenen op vlak van zowel energiekost als de capaciteit van de betrokken installaties. Als dit breed wordt toegepast binnen de Belgische ondernemingen, zal dit ook een positief effect hebben op de net- en opwekkingskosten.

  • Categorie 8 - Energieopslag: Tijdelijke opslag van elektrische en thermische energie.

Een energieaudit brengt het nut van de noodzaak voor opslag in kaart en berekent de kosten en baten die uit een investering hierin voortvloeien.

 

Groep 5 | Hernieuwbare energie (Categorie 9)

Hernieuwbare energie belast de omgeving op zijn minst een pak minder dan conventioneel  opgewekte elektriciteit en/of warmte. Daarbij leidt hernieuwbare energie tot een grotere onafhankelijkheid, en kan deze positief bijdragen aan het kostenplaatje van de in een onderneming verbruikte energie.

  • Categorie 9 - Hernieuwbare energie: Productie op basis van hernieuwbare energie.

Tenslotte zal in een audit – die in de basis energieverbruik probeert te verminderen – ook gekeken worden naar hoe de energie die na het uitvoeren van energiebesparende maatregelen nog steeds verbruikt wordt, duurzaam opgewekt kan worden. Dit kan beschouwd worden als het sluitstuk van een energieaudit.

4. Onze aanpak

Onze aanpak is gebaseerd op een grondige evaluatie van de huidige toestand van de beoogde site en het identificeren van de meest effectieve verbeterpunten. Dit omvat:

  • Meten is weten: We beginnen met het verzamelen van bestaande verbruiksgegevens. Des te meer gegevens er beschikbaar zijn, des te gedetailleerder we ze kunnen analyseren. Waar gewenst kunnen we ook tijdelijke of permanente metingen voorzien. Al deze meetgegevens vormen de basis voor onze analyse.
  • Inventarisatie van installaties: We brengen uw huidige energiegerelateerde installaties en systemen in kaart, inclusief benadering van hun verbruik en efficiëntie.
  • Analyse en vergelijking: We analyseren de verzamelde gegevens en vergelijken deze met de huidige stand van zaken op het gebied van energie-efficiëntie.
  • Energiebesparende maatregelen: Op basis van voorgaande analyses doen we aanbevelingen rond investeringen en parameteraanpassingen (met typisch geen of amper een kost!) die het energieverbruik maar dus ook de CO2-voetafdruk en financiële kost verlagen. Ook hernieuwbare-energieopwekking en energieopslag kunnen mee geëvalueerd worden.
  • Implementatieondersteuning: Waar gewenst bieden we ondersteuning bij de implementatie van de voorgestelde maatregelen, inclusief het selecteren van de juiste technologieën en leveranciers.

5. Conclusie

De verhoogde thematische (investerings-)aftrek biedt een uitstekende kans om te investeren in energie-efficiëntie en duurzaamheid, terwijl je geniet van aanzienlijke fiscale voordelen. Een energieaudit is typisch een noodzakelijke stap die voorafgaand aan de investering moet uitgevoerd worden om aanspraak te kunnen maken op de verhoogde thematische aftrek. 

Een energieaudit richt zich enerzijds op het verminderen van het energieverbruik van de beoogde site en anderzijds op de duurzame opwekking van het resterende energieverbruik. Daarmee is een energieaudit perfect afgestemd op het optimaliseren van de energie-investeringen van een onderneming en is ze – los van de verplichting i.h.k.v. de investeringsaftrek – een noodzakelijkheid. Een energieaudit is dus een slimme investering voor een duurzame en kostenefficiënte toekomst.

De aanpak van onze energieaudits omvat 1) een grondige inventarisatie en 2) een analyse van de energieverbruiken van een site en maakt 3) de juiste aanbevelingen omtrent de te nemen energiebesparende maatregelen en bepaalt 4) de prioritering ervan in een energie-actieplan. 

Neem vandaag nog contact met ons op om meer te weten te komen over hoe wij u kunnen helpen bij uw energie-actieplan en om een afspraak te maken voor een audit. Samen kunnen we werken aan een duurzamere en kostenefficiënte toekomst.

Contacteer ons